Skip to main page content
U.S. flag

An official website of the United States government

Dot gov

The .gov means it’s official.
Federal government websites often end in .gov or .mil. Before sharing sensitive information, make sure you’re on a federal government site.

Https

The site is secure.
The https:// ensures that you are connecting to the official website and that any information you provide is encrypted and transmitted securely.

Access keys NCBI Homepage MyNCBI Homepage Main Content Main Navigation
. 2019 Dec 31;16(4):166-172.
doi: 10.5114/kitp.2019.91386. eCollection 2019 Dec.

Coronary artery bypass grafting on clopidogrel or ticagrelor therapy: interval of discontinuation and risk of bleeding

Paolo Nardi  1 , Dionisio F Colella  2 , Calogera Pisano  1 , Carlo Bassano  1 , Antonio Scafuri  1 , Fabio Bertoldo  1 , Dario Buioni  1 , Giovanni Ruvolo  1
Affiliations

Coronary artery bypass grafting on clopidogrel or ticagrelor therapy: interval of discontinuation and risk of bleeding

Paolo Nardi et al. Kardiochir Torakochirurgia Pol. .

Abstract
in English, Polish

Aim: To evaluate retrospectively the impact of ticagrelor or clopidogrel in patients taking dual antiplatelet aggregation therapy (DAPT, ASA + clopidogrel or ticagrelor) undergoing coronary artery bypass grafting (CABG) on postoperative bleeding complications and need for mediastinal surgical re-exploration, focusing on the interval of discontinuation of DAPT.

Material and methods: From January 2017 to January 2018, 190 patients underwent coronary artery bypass grafting with DAPT discontinuation 5 days (group 1, n = 82), 2-4 days (group 2, n = 84), or 0-1 days (group 3, n = 24) prior to CABG.

Results: As compared to group 1, blood loss from chest tube drainages at 24 hours was significantly higher in groups 2 and 3 (480 ±238 vs. 512 ±209 vs. 640 ±253 ml; p = 0.007 and p = 0.016). Incidence of surgical re-exploration for bleeding was 1.2% in group 1, 2.4% in group 2, 12.5% in group 3 (p = 0.014). Independent predictors of surgical re-exploration were group 3 (p = 0.05; HR = 9.2) and preoperative increased value of creatinine serum level (p = 0.02; HR = 1.3). In group 3, the incidence of re-exploration was 5.6% (1/18) in patients taking ASA + clopidogrel, 33.3% (2/6) in those taking ASA + ticagrelor (HR-32), respectively (p < 0.001). Operative mortality was 1.2% in group 1, 1.2% in group 2, absent in group 3 (p = not significant).

Conclusions: Continued DAPT intake until CABG shows a clear trend towards more bleeding complications when compared with its discontinuation. Major blood loss and surgical re-exploration were not associated with an increased risk of operative mortality. Ticagrelor intake confers a higher risk of bleeding in comparison with clopidogrel; by stopping its intake at least 2 days prior to surgery, an increased risk of bleeding complications is not observed.

Cel: Retrospektywna ocena wpływu klopidogrelu lub tikagreloru u pacjentów stosujących podwójną terapię przeciwpłytkową (DAPT, ASA + klopidogrel lub tikagrelor) poddawanych zabiegowi pomostowania tętnic wieńcowych (CABG) na występowanie pooperacyjnych powikłań krwotocznych i konieczność ponownej interwencji chirurgicznej w śródpiersiu, ze szczególnym uwzględnieniem okresu odstawienia DAPT.

Material i metody: Od stycznia 2017 do stycznia 2018 r. łącznie 190 pacjentów przeszło operację pomostowania tętnic wieńcowych z odstawieniem DAPT przez okres 5 dni (grupa 1., n = 82), 2–4 dni (grupa 2., n = 84), 0–1 dnia (grupa 3., n = 24) przed CABG.

Wyniki: W porównaniu z grupą 1. utrata krwi przez dreny w klatce piersiowej w czasie 24 godzin była istotnie większa w grupie 2. i 3. (480 ±238 vs 512 ±209 vs 640 ±253 ml; p = 0,007 i p = 0,016). Częstość ponownej interwencji chirurgicznej ze względu na krwawienie wyniosła 1,2% w grupie 1., 2,4% w grupie 2. oraz 12,5% w grupie 3. (p = 0,014). Niezależnymi predyktorami ponownej interwencji chirurgicznej były: przynależność do grupy 3. (p = 0,05; HR = 9,2) i przedoperacyjnie podwyższone stężenie kreatyniny w surowicy (p = 0,02; HR = 1,3). W grupie 3. częstość ponownej interwencji wyniosła 5,6% (1/18) u pacjentów stosujących ASA + klopidogrel oraz 33,3% (2/6) u osób przyjmujących ASA + tikagrelor (HR = 32) (p < 0,001). Śmiertelność operacyjna wyniosła 1,2% w grupie 1., 1,2% w grupie 2. oraz 0 w grupie 3. (p = brak istotności).

Wnioski: Kontynuowanie przyjmowania DAPT aż do przeprowadzenia CABG wykazuje wyraźny trend do zwiększonej liczby powikłań krwotocznych w porównaniu z odstawieniem DAPT. Nie stwierdzono zależności między istotną utratą krwi i koniecznością ponownej interwencji chirurgicznej a zwiększonym ryzykiem śmiertelności operacyjnej. Stosowanie tikagreloru wiąże się z wyższym ryzykiem krwawienia w porównaniu z klopidogrelem; przy odstawieniu preparatu co najmniej 2 dni przed zabiegiem nie obserwuje się zwiększonego ryzyka wystąpienia powikłań krwotocznych.

Keywords: bleeding; clopidogrel; coronary artery bypass; ticagrelor.

PubMed Disclaimer

Conflict of interest statement

The authors report no conflict of interest.

References

    1. Steg PG, James SK, Atar D, Badano LP, Blömstrom-Lundqvist C, Borger MA, Di Mario C, Dickstein K, Ducrocq G, Fernandez-Aviles F, Gershlick AH, Giannuzzi P, Halvorsen S, Huber K, Juni P, Kastrati A, Knuuti J, Lenzen MJ, Mahaffey KW, Valgimigli M, van ‘t Hof A, Widimsky P, Zahger D. ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment evaluation. Eur Heart J 2012; 33: 2569-2619. - PubMed
    1. Airoldi G, Campanini M. Ticagrelor. Ital J Med 2011; 5: 55-62.
    1. Kubisa MJ, Jezewski MP, Gasecka A, Siller-Matula JM, Postuła M. Ticagrelor – toward more efficient platelet inhibition and beyond. Ther Clin Risk Manag 2018; 14: 129-140. - PMC - PubMed
    1. Wallentin L, Becker RC, Budaj A, Cannon CP, Emanuelsson H, Held C, Horrow J, Husted S, James S, Katus H, Mahaffey KW, Scirica BM, Skene A, Steg PG, Storey RF, Harrington RA; PLATO Investigators, Freij A, Thorsén M. Ticagrelor versus Clopidogrel in patients with acute coronary syndromes. N Engl J Med 2009; 361: 1045-1057. - PubMed
    1. Varenhorst C, Alström U, Scirica BM, Hogue CW, Åsenblad N, Storey RF, Steg PG, Horrow J, Mahaffey KW, Becker RC, James S, Cannon CP, Brandrup-Wognsen G, Wallentin L, Held C. Factors contributing to the lower mortality with ticagrelor compared Clopidogrel in patients undergoing coronary artery bypass surgery. J Am Coll Cardiol 2012; 60: 1623-1630. - PubMed